سنجش توزیع مکانی سوانح آتش سوزی، تعیین بهترین محل احداث ایستگاه های آتش نشانی و مسیریابی بهینه با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی و منطق فازی در شهر اهواز

خدمات رسانی به موقع و مطمئن توسط ایستگاه های آتش نشانی مستلزم استقرار آن ها در مکان های مناسب و استفاده از مسیرهای بهینه در رسیدگی به سوانح می باشد، تا بتوانند اکیپ های اعزامی در اسرع وقت به محل حادثه برسند. در این رابطه یکی از بهترین گزینه ها استفاده از سیستم اطلاعات مکانی می باشد. در این مطالعه شهر اهواز به عنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب شد سپس داده های مورد نیاز جمع آوری و تصحیح شدند. برای تعیین معیارهای مورد نیاز مکان یابی از مطالعات قبلی و نظرات کارشناسان استفاده و معیارهای انتخابی در 6 گروه طبقه بندی شدند: شبکه معابر، تراکم جمعیت، کاربری اراضی، تسهیلات عمومی، فرهنگی-آموزشی و ریسک پذیری. معیارهای مورد استفاده به دلیل دارا بودن دامنه های متفاوتی از مقیاس ها، نیاز دارند که به واحدهای قابل مقایسه با یکدیگر تبدیل شوند، برای این کار از روش فازی استفاده شد و تمام معیارها در دامن? صفر تا یک استانداردسازی شدند. توابع فازی استفاده شده به گونه ای بود که به مناطق سازگار ارزش بالاتر و به مناطق ناسازگار ارزش پایین تر داده شد. تمام معیارها دارای اهمیت یکسانی در تعیین محل ایستگاه آتش نشانی نیستند در نتیجه از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی که یک روش تصمیم گیری چند معیاره است، برای تعیین درج? اهمیت (وزن) معیارها استفاده شد. با اعمال وزن ها به لایه ها و همپوشانی آن ها به روش همپوشانی شاخص، نقشه نهایی که تعیین کننده پتانسیل مکان های مختلف برای احداث ایستگاه آتش نشانی است، بدست آمد. با همپوشانی نقشه پتانسیل و محدود? تحت پوشش ایستگاه های موجود، مناطقی که تحت پوشش هیچ ایستگاهی قرار نمی گیرند مشخص گردید. در این مناطق 5 محل به عنوان حداقل تعداد ایستگاه های مورد نیاز و یک محل برای جابه جایی ایستگاه شماره 400 انتخاب و سیستم مسیریابی آن ها مدل سازی شد. با احداث یک ایستگاه در محدود? ایستگاه شماره 200 جمعیت تحت پوشش آن از 151804 نفر به 93354 نفر کاهش پیدا می کند و به حد استاندارد آن یعنی 50000 نفر نزدیک می شود. بررسی چگونگی توزیع مکانی سوانح گذشته در سطح ایستگاه های شهر اهواز نشان داد که تمام مناطق دارای الگوی توزیع پراکنده و تصادفی هستند و هیچ منطقه ای دارای الگوی متمرکز نمی باشد. در نتیجه عامل خاصی که سبب ایجاد حوادث زیادی در یک یا چند نقطه شده باشد، وجود ندارد. فاصله نزدیک ایستگاه های 63، 71، 300، 900 و 200 از مرکز متوسط حوادث نشان می دهد که این ایستگاه ها از نظر رسیدگی به حوادث محدود? تحت پوشش خود در محل مناسبی قرار دارند. آنالیز فاصله استاندارد نشان داد که ایستگاه های 800، 32، 900 و 200 شعاع وسیع تری از حوادث را پوشش می دهند، لذا نیاز به تجهیزات بیشتری دارند. ایستگاه های 32، 800 و 300 که دارای توزیع جهتدار بیشتری هستند می توانند واحدهای سیار خود را در صورت وجود برای پوشش بهتر حوادث در این جهات قرار دهند و یا اینکه اقدام به تشکیل واحدهای سیار کنند.